Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych

Inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych przeprowadzono zgodnie z metodyką Global Protocol for Community-Scale Greenhouse Gas Inventories (GPC). Wybrano podstawowy poziom raportowania, obejmujący emisje związane z wykorzystaniem paliw kopalnych oraz przetwarzaniem odpadów. Inwentaryzacja emisji pozwoliła zidentyfikować główne źródła emisji, określić jej wielkość oraz stanowi podstawę do planowania działań redukcyjnych.

Inwentaryzacja obejmuje następujące sektory: energia stacjonarna (dosł. „stacjonarne źródła energii”), transport oraz odpady, obejmujące również ścieki komunalne, bytowe (systemy indywidualne) i przemysłowe. Każdy z sektorów jest rozpatrywany w trzech zakresach, w zależności od miejsca powstawania emisji. Zakres 1 to emisje powstające w miejscu wykorzystania paliw kopalnych lub przetwarzania odpadów. Zakres 2 dotyczy emisji związanych z wykorzystaniem energii elektrycznej i energii cieplnej, pobranych z systemów sieciowych (emisja występuje w źródłach zasilających te sieci). Zakres 3 zinwentaryzowano w zakresie ograniczonym do emisji związanych ze stratami energii przekazywanej systemem sieciowym oraz emisji będących konsekwencją działalności miasta, ale występujących poza jego granicami.

Inwentaryzację bazową przeprowadzono dla 2018 roku.

Energia stacjonarna

Zakres 1

Zakres 1 obejmuje emisje ze spalania paliw kopalnych (węgla, oleju opałowego, gazu ziemnego) w kotłach, kotłowniach, piecach, kuchenkach, palnikach, agregatach prądotwórczych, silnikach spalinowych itp. oraz emisje ulotne (uwalniane przy okazji transportu i magazynowania paliw, np. utlenianie węgla, wycieki gazu ziemnego z sieci itp.).

Do oszacowania emisji wykorzystano głównie dane pozyskane z Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) – dotyczy wartości emisji oraz współczynników emisji – oraz dane o zużyciu gazu ziemnego, pozyskane od Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. (PSG). W zakresie emisji z produkcji energii dostarczanej do sieci wykorzystano informacje od elektrociepłowni PGE Energia Ciepła Oddział nr 1 w Krakowie (PGE EC) oraz od Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów
w Krakowie (ZTPO).

Zakres 2

Zakres 2 obejmuje emisje związane z energią elektryczną pobraną z Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), wykorzystaną na potrzeby m.in. oświetlenia, zasilania urządzeń, napędów, wykonywania pracy mechanicznej oraz z energią cieplną pobraną z miejskiej sieci ciepłowniczej.

Do oszacowania emisji wykorzystano dane o zużyciu energii elektrycznej, pozyskane od TAURON Dystrybucja S.A., oraz dane o zużyciu energii cieplnej, pozyskane od Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. w Krakowie (MPEC). Dla energii elektrycznej zastosowano wskaźniki emisyjności podawane przez KOBiZE, a dla energii cieplnej wskaźniki wyznaczono w oparciu
o informacje podawane na stronie MPEC. Ponadto wykorzystano informacje dotyczące wysokości strat sieciowych.

Zakres 3

Zakres 3 obejmuje emisje związane ze stratami na przesyle i dystrybucji energii elektrycznej oraz energii cieplnej. Do oszacowania emisji wykorzystano te same źródła danych, co w zakresie 2.

Transport

Zakres 1

Zakres 1 obejmuje emisje ze spalania paliw kopalnych (benzyny, oleju napędowego, LPG, LNG, CNG) w silnikach spalinowych pojazdów. Do oszacowania emisji wykorzystano:

• dla transportu drogowego indywidualnego: Krakowski Model Ruchu oraz program REKOMKRAK,
• dla transportu drogowego zbiorowego: pozyskane dane bezpośrednio od operatorów
  i organizatorów, które następnie zostały wprowadzone do kalkulatora emisji z transportu drogowego, przekazanego przez KOBiZE,
• dla transportu szynowego: dane w zakresie pracy eksploatacyjnej, uzyskane z PKP PLK S.A.,
• dla transportu wodnego: dane w zakresie zużycia paliw, otrzymane od Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego (UMWM),
• dla transportu lotniczego: dane w zakresie zużycia paliw, otrzymane z Lotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie,
• dla off-road’u: dane w zakresie zużycia paliw, otrzymane z UMWM.

Zakres 2

Zakres 2 obejmuje emisje związane z energią elektryczną pobraną z KSE, wykorzystaną w silnikach elektrycznych pojazdów. Do oszacowania emisji wykorzystano:

• dla transportu drogowego indywidualnego: dane otrzymane z Wydziału Ewidencji Pojazdów
  i Kierowców Urzędu Miasta Krakowa w zakresie liczby zarejestrowanych w Krakowie pojazdów elektrycznych,
• dla transportu drogowego zbiorowego: dane w zakresie zużycia energii pozyskane bezpośrednio od operatora (MPK S.A.)
• dla transportu szynowego: tramwajowego: dane w zakresie zużycia energii pozyskane bezpośrednio od operatora (MPK S.A.), kolejowego – dane w zakresie pracy eksploatacyjnej, uzyskane z PKP PLK S.A.
• dla transportu szynowego: tramwajowego: dane w zakresie zużycia energii pozyskane bezpośrednio od operatora (MPK S.A.), kolejowego – dane w zakresie pracy eksploatacyjnej, uzyskane z PKP PLK S.A.

Zakres 3

Zakres 3 obejmuje emisje związane ze stratami na przesyle i dystrybucji energii elektrycznej, wykorzystanej w silnikach elektrycznych pojazdów, oraz emisje ze spalania paliw kopalnych w silnikach spalinowych pojazdów wykorzystanych do transportu odpadów kuchennych ulegających biodegradacji powstałych na terenie Krakowa, do kompostowni znajdujących się poza granicami miasta.

Do oszacowania emisji wykorzystano te same źródła danych, co w zakresie 2. Ponadto korzystano z Metodyki oceny poziomu emisji gazów cieplarnianych Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, 2015 r. W celu obliczenia emisji CO₂ określono:

• odległości, które pojazdy transportujące odpady muszą pokonać do instalacji przetwarzania odpadów komunalnych oraz z powrotem do Krakowa [km],
• ilość odpadów poddanych zagospodarowaniu [Mg],
• średni tonaż jednego transportu odpadów [Mg].

Odpady

Zakres 1

Zakres 1 obejmuje emisje ze składowania i kompostowania odpadów komunalnych. Ponadto obejmuje emisje z oczyszczania ścieków oraz ze ścieków nieoczyszczonych. Emisje związane ze spalaniem odpadów w ZTPO uwzględniono w sektorze Energia stacjonarna (produkcja energii dostarczanej do sieci). W inwentaryzacji nie uwzględniono emisji z przetwarzania odpadów przemysłowych.

Gmina Miejska Kraków objęła systemem odbierania odpadów komunalnych wszystkie nieruchomości położone w granicach administracyjnych miasta. Z uwagi na obowiązki sprawozdawcze podmiotów odbierających odpady komunalne Gmina dysponuje danymi dotyczącymi ilości, miejsca i sposobu przetwarzania wszystkich odpadów komunalnych powstających na terenie Gminy.

Emisję CH₄ ze składowanych odpadów oraz emisje CH₄ oraz N₂O z przetwarzania odpadów biologicznych obliczono na podstawie danych ilościowych odpadów komunalnych odebranych i zebranych od właścicieli nieruchomości oraz przetworzonych w instalacjach zlokalizowanych w granicach administracyjnych Gminy Miejskiej Kraków.

Do oszacowania emisji ze ścieków komunalnych, bytowych (systemy indywidualne) i przemysłowych wykorzystano dane GUS oraz informacje zawarte w sprawozdaniach z realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

Zakres 2

W sektorze Odpady emisje z zakresu 2 nie występują. Energia elektryczna i cieplna, wykorzystywane do prowadzenia procesów zagospodarowywania odpadów i oczyszczania ścieków, są uwzględnione w sektorze Energia stacjonarna.

Zakres 3

Zakres 3 obejmuje emisje CH₄ oraz N₂O z przetwarzania odpadów komunalnych powstałych na terenie Krakowa, ale kompostowanych poza jego granicami. Pozostałe odpady komunalne są przetwarzane w całości w instalacjach znajdujących się w granicach administracyjnych Krakowa. W inwentaryzacji nie uwzględniono emisji z przetwarzania odpadów przemysłowych.

Podobnie jak w zakresie 1, dane dotyczące ilości, miejsca i sposobu przetwarzania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji pochodzą z rocznych sprawozdań podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy. Emisję CO₂ dodatkowo generuje transport tych odpadów do kompostowni (emisja ujęta została w zakresie 3 sektora Transport).