Dworek Jana Matejki w Krzesławicach
| Obiekt jest oddziałem | Nowa Huta |
| Adres: | Wańkowicza 25, 31-752 Kraków |
| Godziny otwarcia | pn. - pt.: 10.00 - 14.00 |
Opis
Niegdyś wieś, a dziś dzielnica Krakowa - Krzesławice - szczyci się długą historią. Po raz pierwszy zostały wymienione w dokumentach w XII wieku, kiedy hojny właściciel pozostawił je w testamencie zakonowi bożogrobców z Miechowa.
Również sam dworek ma długie dzieje i... szczęście do wybitnych mieszkańców. Pierwszym z nich był Hugo Kołłątaj, działacz polityczny okresu Oświecenia, współtwórca pierwszej europejskiej konstytucji. Został właścicielem Krzesławic jako rektor Akademii Krakowskiej, do której wówczas należała wieś. To on otoczył dworek rozległym parkiem. Po drugim rozbiorze Polski w 1793 roku Kołłątaj musiał udać się na emigrację, a jego posiadłości skonfiskowano. Nigdy nie powrócił do Krzesławic, chociaż podobno marzył o tym do końca życia.
Drugim wybitnym mieszkańcem był Jan Matejko, przez wielu uznawany za największego polskiego malarza XIX wieku. Kupił tę posiadłość w 1876 roku za pieniądze uzyskane ze sprzedaży obrazu Batory pod Pskowem. Od tej pory Krzesławice były jego ulubionym miejscem odpoczynku. Zafascynowany polską historią, spacerował stąd do klasztoru w Mogile i na Kopiec Wandy, gdzie w efekcie stanął pomnik orła jego projektu. Matejko planował także rozbudowę samego dworku. Z planów tych jednak został zrealizowany tylko ganek, który pozostaje jedynym projektem architektonicznym artysty. Matejko zbudował tu także swoją pracownię, w której powstały liczne obrazy, m.in. ogromne płótno Kościuszko pod Racławicami.
Od 1960 roku dworek jest własnością Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, które przekształciło go w muzeum. Można tu zobaczyć obrazy Matejki, w tym Poczet królów i książąt polskich oraz pamiątki po artyście - sztalugi, skrzynie na rysunki, przedmioty użytkowe. Jedną salę poświęcono również Kołłątajowi. Niedaleko dworku stoi XVII-wieczny drewniany kościół św. Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Szkaplerznej, przeniesiony tu z miejscowości Jawornik.
Czytaj więcej: