Synagoga Postępowa

Synagoga Postępowa, częściej zwana Tempel (niem. „świątynia") zbudowana została w latach 60. XIX w. Do II wojny światowej była to świątynia Żydów postępowych – skłaniających się ku asymilacji kulturowej. Nabożeństwa odbywały się według liturgii zreformowanej w XIX w. i formalnie były raczej bliższe nabożeństwom w świątyniach chrześcijańskich niż w tradycyjnych bożnicach. Obok kantora i chóru (w okresie międzywojennym śpiewały w nim także kobiety) w synagodze Postępowej wprowadzono cotygodniowe kazania, wygłaszane przez kaznodziejów z wykształceniem akademickim.

Bożnica została przebudowana w latach 90. XIX w., uzyskała wtedy swój dzisiejszy charakter – eklektyczny z elementami neoromańskimi. W 1924 r. dobudowano parterowe nawy boczne. Charakterystyczna fasada nawiązuje do rozwiązań wykorzystywanych przy budowie bożnic niemieckich. We wnętrzu uwagę zwracają: arka z marmuru karraryjskiego w absydzie, dekoracja malarska i sztukatorska, a także witraże.

W czasie okupacji niemieckiej w synagodze urządzono magazyn i stajnie. Tuż po zakończeniu II wojny światowej, aż do lat 80. XX w. w bożnicy ponownie odbywały się nabożeństwa, działała też mykwa. Obok żydów postępowych, modlili się w niej również tradycjonaliści. Potem budynek zamkniętej synagogi zaczął niszczeć. Po transformacji ustrojowej bożnica Tempel została gruntownie odrestaurowana i obecnie znowu jest miejscem modlitwy, odbywają się w niej także wydarzenia kulturalne, m.in. koncerty Festiwalu Kultury Żydowskiej.