Muzeum MOCAK zaprasza na nowe wystawy

W 2022 roku MOCAK ogłosił pierwszą edycję międzynarodowego konkursu Oknoplast For Art, zorganizowanego przez MOCAK oraz Grupę Oknoplast. Na konkurs artyści z Polski i zagranicy nadesłali ponad 200 projektów. Zadanie polegało na wykonaniu projektu pracy w dowolnej technice wpisującej się w ramy okna.

Na pokonkursowej wystawie zobaczymy pięć projektów oraz pięć realizacji – trzy nagrodzone i dwie wyróżnione (Marta Hołderna i Michał Iwański). Po zakończeniu wystawy prace te zainaugurują kolekcję Grupy Oknoplast, która została mecenasem MOCAK-u na dwa lata. W ramach dalszej współpracy planowana jest kolejna edycja konkursu.

Przeczytaj więcej o finale konkursu.

Współczesne modele realizmu

Termin „realizm” pojawił się w drugiej połowie XIX wieku. Niemniej zjawisko przedstawienia realistycznego dotyczy wszystkich epok w historii sztuki. W popularnym odbiorze wierne odwzorowanie rzeczywistości jest traktowane jako „dobra sztuka”. Jednak artystom nie o to chodzi. Oni wykorzystują dialog z obrazami realnymi, aby na ich „ciele” budować własne idee.

Ludzie postrzegają świat bardzo podobnie – zwraca się on do wszystkich w tym samym języku. Od umiejętności reagowania na ten przekaz zależy nasze przetrwanie i porozumienie z innymi. Dlatego język, w którym mówi do nas rzeczywistość, jest tak czuły na przeinaczenia. Każda zmiana koloru, wielkości i odległości staje się strategicznie ważna i może decydować o życiu. Artyści wykorzystują wrażliwość obrazu realnego i tworzą na tej bazie własne języki. Łagodzą go lub brutalizują, mieszają lub deformują postaci, wprowadzają akcenty absurdu, przerysowują ekspresje i manipulują nimi, odrealniają kolory… W ten sposób mówią językiem realistycznym o rzeczach, które z obrazem rzeczywistym nie mają wiele wspólnego. Ukazują w swoich dziełach ogólny sens życia, czasów i polityki oraz towarzyszące im nastroje, marzenia i perwersje.

Sztuka współczesna jeszcze bardziej rozszerzyła możliwości lingwistyczne przedstawienia realistycznego. Wiek XX był dobrym nauczycielem. Przerobił kubizm, abstrakcję i geometrię, wprowadził kolaż, wideo oraz techniki komputerowe. Artysta współczesny potrafi wydobyć z obrazów realnych zaskakujące refleksje – na każdy temat. Ta wystawa prezentuje prace mówiące w języku realistycznym o wszystkim, co obecnie ważne.

Trudne doświadczenia na sobie i innych

Valie Export (1940) to jedna z najważniejszych artystek swojego pokolenia. Jest prekursorką sztuki konceptualnej, performansu i filmu. Jej twórczość analizuje teorie feministyczne i podaje w wątpliwość normy obyczajowe. Charakteryzuje ją przewrotność i wiara w zmianę panujących stosunków społecznych poprzez sztukę.

„Metanoia” to autorski wybór 29 prac wideo z lat 1966–2010. Greckie słowo „metanoia” zawarte w tytule oznacza przemianę duchową i mentalną. Kolekcja zawiera najważniejsze dzieła artystki i ukazuje szeroki zakres jej twórczości, zarówno pod względem medialnym, jak i tematycznym.

Na wystawie można zobaczyć wybór 10 filmów. Intencją jest przedstawienie przekroju twórczości artystki w układzie chronologicznym. Prezentowane prace z lat 1966–2008 obejmują: filmy eksperymentalne, wideoperformansy, wideopoematy, akcje w przestrzeni publicznej oraz zapis performansu z Biennale w Wenecji w 2007 roku.

MOCAK zakupił do swojej Kolekcji zestaw filmów Valie Export „Metanoia” w ramach dofinansowania ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.