Rudawa – żywioł poskromiony. Zapraszamy na wystawę!

Rudawa wraz z wypływającymi z niej młynówkami i kanałami już od XIII wieku stanowi istotny element krajobrazu Krakowa. Jako rzeka przepływająca przez krakowskie przedmieścia, była nie tylko wyznacznikiem granic między poszczególnymi gminami, a później dzielnicami Wielkiego Krakowa, ale również częścią składową tożsamości lokalnej. Dla mieszkańców Zwierzyńca, Łobzowa, Czarnej Wsi czy Półwsia Zwierzynieckiego była elementem krajobrazu ważniejszym od płynącej nieopodal Wisły. Od czasów najdawniejszych służyła krakowianom m.in. jako źródło wody, zasilała miejskie fosy oraz napędzała młyńskie koła. Brzegi Rudawy służyły jako plaża miejska, miejsce zabaw okolicznych mieszkańców, jak również jako pastwiska dla zwierząt. Była też rzeką niebezpieczną, której kapryśne wody były przyczyną groźnych powodzi, co ostatecznie zdecydowało o jej uregulowaniu. Dziś Rudawa oraz inne rzeki Krakowa zostały niejako wyparte ze świadomości mieszkańców przez dostojną Wisłę, zapomniane, nierzadko ignorowane w planach zagospodarowania przestrzennego współczesnego miasta. Niniejsza wystawa ma na celu nie tylko opowiedzenie dziejów skomplikowanej sieci wodnej zachodniej części Krakowa, jaką tworzyła Rudawa wraz ze swymi potokami i młynówkami, ale przede wszystkim przywrócenie krakowianom świadomości istnienia mniejszych rzek, dopływów Wisły, pełniących niegdyś istotną rolę w kształtowaniu lokalnych społeczności, oraz zwrócenie uwagi na konieczność ochrony pozostałych śladów niezwykłej myśli technologicznej naszych przodków, które w skutek zmian cywilizacyjnych znikają bezpowrotnie z krakowskiego krajobrazu.

Na wystawie, obok obiektów ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, prezentowane są eksponaty ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz wielu mieszkańców i badaczy dziejów miasta Krakowa, związanych sentymentem z Rudawą. Oprócz bogatej ikonografii oraz technicznych planów regulacji Rudawy i jej młynówek, a także wyjątkowo pięknych  projektów architektonicznych mostów łączących brzegi rzeki, na wystawie zobaczyć będzie można animowane schematy działania dawnych zakładów przetwórczych napędzanych siłą wody, jakimi były krakowskie młyny. Na wystawie pokazane są również pamiątki cechów krakowskich, które swe istnienie i działalność związały z działaniem krakowskich rzek, między innymi młynarzy, garbarzy, sukienników czy piwowarów. Ciekawym obiektem będzie również poddawana od wielu lat konserwacji chorągiew cechu rybaków, na której przykładzie będzie można poznać tajniki pracy muzealnych konserwatorów.