Smok Lajkonik – The Lajkonik Dragon

Smok Wawelski w przebraniu Lajkonika to aż dwie znane krakowskiej legendy w jednej figurze. Na pewno smokowi doskwiera brak możliwości ruchu, gdyż istotą Lajkonika jest to, że robi harce, a przy okazji uderza na szczęście swoją buławą. 

Legenda o Lajkoniku, choć relatywnie nowa, swoją treścią sięga swoimi korzeniami aż do XIII w., gdy Kraków był trzykrotnie najechany przez Mongołów, zwanych też Tatarami – czyli wprost przybyszami z Piekieł (Tartaru). Dwukrotnie zniszczyli oni miasto, a dopiero za trzecim razem w 1287 r. mieszczanie mogli się obronić, gdyż za zgodą księcia Leszka Czarnego wcześniej wznieśli wokół miasta drewniane mury obronne.

Według legendy, Tatarzy zakradli się w okolice miasta i planowali atak na miasto chronione obwałowaniami. Ich obecność w rejonie klasztoru norbertanek zauważyli zwierzynieccy włóczkowie, czyli flisacy spławiający Wisłą drewna, którzy napadli na wroga i rozgromili go. Następnie, aby donieść o zwycięstwie ubrali się w zdobyczne stroje tatarskie i za swoim dowódcą, udali się do miasta, aby ogłosić dobrą nowinę. Na pamiątkę tego wydarzenia corocznie, w oktawę Bożego Ciała, organizowany jest pochód Lajkonika – z orszakiem i muzyką – spod Wodociągów Miejskich przy ul. Senatorskiej przez klasztor norbertanek, pl. Na Stawach, skrzyżowanie przy Filharmonii, ulice Franciszkańską i Grodzką na Rynek Główny.  Po drodze harcujący Konik rozdaje widzom przemarszu uderzenia buławą, ale chętnie je przyjmują.

Strój, w który ubrał się smok został zaprojektowany przez Andrzeja Mleczkę, ale w Muzeum Krakowa w Pałacu Krzysztofory można zobaczyć strój Lajkonika zaprojektowany przez Stanisława Wyspiańskiego.

[ENGLISH]

The Wawel Dragon disguised as the legendary Lajkonik figure combines two well-known Krakow legends in one figure. Certainly, the dragon is suffering from its lack of mobility, as the essence of the Lajkonik character is that it does rambles around, and on occasions taps onlookers with its mace for good luck.

The legend of the Lajkonik, although relatively new, draws on events from to the 13th century, when Krakow was invaded three times by the Mongols, also known as Tartars – or simply visitors from Hell (Tartarus). They destroyed the town twice, and it was only the third time in 1287 that the burghers were able to defend themselves, as they had previously erected wooden walls around the town with the permission of Duke Leszek the Black.

According to legend, the Tartars sneaked into the nearby areas and planned to attack the town protected by ramparts. Their presence in the area of the Norbertine monastery was noticed by Zwierzyniec rivermen, that is rafters floating timber down the Vistula, who attacked the enemy and defeated them. Then, to report the victory, they dressed in captured Tartar costumes and, following their commander, going into the city to announce the good news. To commemorate this event, a Lajkonik parade – with a procession and music – is organised every year on the octave of Corpus Christi from the Municipal Waterworks on Senatorska Street through the Norbertine Convent, Na Stawach Square, the intersection by the Philharmonic Hall, Franciszkańska and Grodzka Streets to the Main Square.  Along the way, the rambling horseman dishes out bumps with his mace to spectators marching by, which they accept gladly.

The costume in which the dragon is dressed was designed by Andrzej Mleczka, but in the Krakow Museum in the Krzysztofory Palace you can see a Lajkonik costume designed by Stanisław Wyspiański.