Wystawa: Reakcja na modernizm - architektura Adolfa Szyszko-Bohusza
| Adres: | Aleja 3 Maja 1, Kraków |
-
Data:
2013-10-23 - 2014-02-23
Mało kto zdaje sobie sprawę, w jak dużym stopniu na współczesny wygląd dwóch historycznych symboli Krakowa – Rynku Głównego i Wawelu – wpływ miały realizacje architektoniczne i konserwatorskie Adolfa Szyszko-Bohusza (1883-1948). To właśnie jemu - jednemu z najważniejszych polskich architektów XX wieku - przypadły w udziale najbardziej prestiżowe stanowiska, zamówienia i realizacje II Rzeczpospolitej. Złośliwy przydomek - Adolf „Wszystko" Bohusz, nadany mu przez współczesnych wiele mówi o wszechstronności, umiejętności godzenia kilku ról i prominentnej pozycji tego wybitnego projektanta. Szyszko-Bohusz, pomimo swoich zasług i ikonicznych realizacji, pozostaje jednak postacią nieznaną poza kręgiem specjalistów.
Twórcy wystawy poświęconej Adolfowi Szyszko-Bohuszowi zaskakują nas niecodziennym pomysłem – oto wystaw pokazują w budynku, który sam jest jednym z jej „eksponatów"!
- Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie, zwany pierwotnie nowym Gmachem, wyglądałby zupełnie inaczej, gdyby w latach 30. XX wieku zrealizowano projekty Szyszko-Bohusza, które zobaczyć można na wystawie. Dzisiaj gmach ten gości po raz drugi ekspozycję zaproponowaną przez Fundację Instytut Architektury. Po zeszłorocznym sukcesie wystawy „Za-mieszkanie. Miasto ogrodów, miasto ogrodzeń", oferujemy publiczności opowieść o architekcie, którego dzieła mijamy codziennie w Krakowie, a którego twórczość stała się dla autorów wystawy pretekstem do pogłębionych badań nad architekturą 1 poł, XX wieku. – mówi Zofia Gołubiew, Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Wystawa „Reakcja na modernizm. Architektura Adolfa Szyszko-Bohusza" jest pierwszą tak szeroką prezentacją dorobku architekta, wykraczającą przy tym znacznie poza ramy typowej monograficznej ekspozycji. Jej celem jest zbadanie, w jaki sposób Szyszko-Bohusz - architekt, ale także badacz historii architektury i konserwator najważniejszych narodowych zabytków – asymilował w swoich projektach modernizm. W Polsce międzywojennej nowoczesność była symbolem rozwoju i aspiracji rodzącego się państwa, a modernizm awansował do rangi stylu oficjalnego. Jednocześnie jednak interpretacje stylu modernistycznego obejmowały zarówno propozycje awangardowe, jak i bardziej konserwatywne przykłady tzw. modernizmu umiarkowanego, czy wreszcie „reakcyjne" monumentalne gmachy w duchu zmodernizowanego klasycyzmu. Adolf Szyszko-Bohusz swobodnie wypowiadał się w każdej z tych formuł - w jego twórczości zderzają się tak pozornie opozycyjne nurty jak konserwatywny, związany z oficjalną propagandą władzy czy elitą finansową, oraz awangardowy, wzbudzający kontrowersje swoją formalną radykalnością.
Na wystawie, objętej Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, udostępnione zostaną unikatowe fotografie i projekcje z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego, a także oryginalne rysunki architekta ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu, Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Architektury we Wrocławiu. W ramach ekspozycji zobaczyć będzie można także siedem specjalnie wykonanych modeli architektonicznych budynków zaprojektowanych przez Szyszko-Bohusza, które nie zostały zrealizowane lub zostały zmienione. W aranżacji wystawy najsilniejszy akcent stanowić będzie interwencja architektoniczna polegająca na radykalnym „oczyszczeniu" jednej z sal wystaw zmiennych Muzeum Narodowego w Krakowie z późniejszych przebudów. Autorzy chcą odsłonić oryginalne elementy dekoracji, podziały architektoniczne, ujawnić charakter zaprojektowanego w latach 30. XX wieku gmachu. Typowa dla epoki, monumentalna i elegancka architektura Muzeum stanie się zatem integralnym elementem ekspozycji.
Wystawa "Reakcja na modernizm - architektura Adolfa Szyszko-Bohusza" i towarzysząca jej publikacja zostały dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego
Kurator: Michał Wiśniewski, współpraca: Dorota Jędruch, Dorota Leśniak-Rychlak, Agata Wiśniewska