górne tło

Tadeusz Sławek laureatem Nagrody im. Kazimierza Wyki

Tadeusz Sławek – badacz literatury, pisarz, tłumacz i publicysta otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Wyki. To prestiżowe wyróżnienie za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej przyznawane jest od ponad czterech dekad najważniejszym osobowościom polskiej humanistyki. Wręczenie nagrody odbyło się 17 marca podczas uroczystości zorganizowanej w Urzędzie Miasta Krakowa.

Patronem nagrody Marszałka Województwa Małopolskiego i Prezydenta Miasta Krakowa jest prof. Kazimierz Wyka (1910 - 1975), twórca krakowskiej szkoły krytyki literackiej. Kazimierz Wyka był historykiem literatury, krytykiem literackim, edytorem, redaktorem i wybitnym nauczycielem akademickim związanym z Uniwersytetem Jagiellońskim. Wychował kilka pokoleń uczonych, opiekował się uzdolnionymi pisarzami i poetami, a przede wszystkim był mistrzem pióra.

 – Prof. Sławek eksploruje świat i jego teksty za pośrednictwem wszystkich danych nam dróg poznania: nauki i sztuki, logiki i poezji, racjonalności i wyobraźni. W wywiadzie z Krzysztofem Siwczykiem, na pytanie, kim jest człowiek u Blake'a tak bliskiego Lauretowi – ten odpowiedział, że człowiek jest nigdy nie dającą się poznać do końca strukturą myśli i namiętności, a dokładniej – myśli namiętnej (nigdy nie „obiektywnej”, lecz zawsze osobistej i zaangażowanej w przemianę świata) oraz namiętności myślącej. To piękna myśl. I doskonale określa samego pana profesora. Podobnie jak rozległe i pozbawione granic terytoria poszukiwań pana profesora – powiedział Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury.

 – Doniosłe i poza kokonem zdarzeń jest to, co pan profesor zbudował wokół siebie, jako krytyk i eseista, muzyk, działacz samorządowy, człowiek uniwersytetu i śląski patriota, ale przede wszystkim ważny głos polskiej humanistyki, któremu dzisiaj w Krakowie, Mieście Literatury UNESCO, w tej przesławnej Sali Obrad UMK składamy głęboki hołd i wyrazy uznanie. Serdecznie gratuluję panie profesorze tego prestiżowego wyróżnienia – dodał Robert Piaskowski.

Nagroda upamiętniająca patrona najlepszą formą „pomnika”

Idea nagrody zrodziła się wkrótce po śmierci Kazimierza Wyki. W ten sposób środowisko literackie Krakowa chciało uczcić i zachować w pamięci wybitnego patrona. Nagroda przyznawana jest twórcom, którzy w swojej działalności nawiązują do świata wartości i zakresu zainteresowań prof. Wyki. Po raz pierwszy została przyznana w 1979 r. Otrzymał ją wówczas prof. Jerzy Kwiatkowski – kontynuator osiągnięć Kazimierza Wyki i jego szkoły krytyki.

Nagroda im. Kazimierza Wyki jest też wyrazem mecenatu władz samorządowych miasta i województwa w dziedzinie kultury i jednocześnie jest też formą pomnika krakowskiego środowiska uniwersyteckiego i twórczego dla wybitnego profesora. Przyznawana od ponad czterdziestu lat ma zasłużoną renomę i znaczenie podkreślone dorobkiem i pracą twórczą kolejnych laureatów.

Kandydatów do nagrody wskazują członkowie jury, którzy wybierają również laureatów prestiżowego wyróżnienia. W gronie nagrodzonych znajdziemy wybitnych przedstawicieli czołowych ośrodków naukowych – polonistycznych w Polsce, którzy – podobnie jak patron – połączyli rozległą wiedzę i pasję badawczą z wybitnym talentem literackim.

Tadeusz Sławek – interpretator literatury, tłumacz, pisarz, publicysta…i artysta

W tym roku Nagrodę im. Kazimierza Wyki otrzymał Tadeusz Sławek, polonista i anglista, związany z Uniwersytetem Śląskim nieprzerwanie od 1971 r., rektor tego Uniwersytetu w latach 1996-2002. Tadeusz Sławek zajmuje się historią literatury angielskiej i amerykańskiej, literaturą porównawczą, zagadnieniami życia publicznego. Jest tłumaczem, pisarzem i publicystą związanym z „Tygodnikiem Powszechnym”. Jest także autorem i wykonawcą esejów na głos i kontrabas – razem z kontrabasistą Bogdanem Mizerskim.

Ważniejsze publikacje Tadeusza Sławka: Maszyna do pisania. O teorii literatury Jacquesa Derridy (wspólnie z Tadeuszem Rachwałem) (1992), Calling of Jonah. Problems of Literary Voice (wspólnie z Donaldem Weslingiem) (1995), U-bywać. Człowiek, świat, przyjaźń w twórczości Williama Blake’a (2001), Antygona w świecie korporacji (2002), Revelations of Gloucester (2003), Ujmować. Henry David Thoreau i wspólnota świata (2009), NIC-owanie świata. Zdania z Szekspira (2012), U-chodzić (2015), Nie bez reszty. O potrzebie niekompletności (2018), Kafka. Życie w przestrzeni bez rozstrzygnięć (2019), Śladem zwierząt. O dochodzeniu do siebie (2020), Umysł rozstrojony. Próby o trylogii księżycowej Jerzego Żuławskiego (2020), A jeśli nie trzeba się uczyć (2021), Furia i szlachetniejszy rozum. Próby o Burzy Williama Szekspira (2022).

Uroczystość ogłoszenia werdyktu jury i wręczenia nagrody odbyła się 17 marca w Urzędzie Miasta Krakowa. Laudację wygłosił przewodniczący Jury Nagrody prof. Ryszard Nycz. Nagrodę wręczyli Monika Gubała, dyrektorka Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego oraz Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury. Wydarzenie uświetnił występ kameralistów Sinfonietty Cracovii

Dotychczasowi laureaci

Nagrodą im. Kazimierza Wyki uhonorowani zostali dotychczas m.in.: Jan Błoński, Franciszek Ziejka, Stanisław Balbus, Zbigniew Herbert, Marian Stala, Tadeusz Nyczek, Maria Janion, Michał Głowiński, Jan Prokop, Przemysław Czapliński, Teresa Walas, Aleksander Fiut, Włodzimierz Bolecki, Piotr Śliwiński, Marek Zaleski, Michał Paweł Markowski, Krystyna Czerni, Andrzej Franaszek, Małgorzata Szpakowska, Andrzej Mencwel, Edward Balcerzan, Ryszard Koziołek, Małgorzata Łukasiewicz, Jacek Leociak, Janusz Drzewucki, Maria Poprzęcka oraz Ireneusz Kania, który otrzymał to prestiżowe wyróżnienie w ubiegłym roku.