Skuteczna walka ze smogiem sukcesem 30-lecia w Krakowie

Krakowianie głosujący w plebiscycie „Gazety Wyborczej” pt. „Supermiasta”, organizowanego na 30-lecie samorządu terytorialnego w Polsce, uznali, że największym sukcesem minionych trzech dekad okazała się skuteczna walka ze smogiem. Nie udałoby się to bez zaangażowania samych mieszkańców, aktywistów i konsekwentnej polityki władz miasta.

– Kraków może być szczególnie dumny z walki o czyste powietrze. W ciągu ostatnich lat staliśmy się liderem w zakresie podejmowanych działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Inne miasta w Polsce wzorują się na naszych rozwiązaniach – mówi prezydent Jacek Majchrowski.

Od 1995 r. na wymianę palenisk miasto przeznaczyło blisko 338 mln zł. Dzięki temu z mapy Krakowa zniknęło ponad 45 tys. pieców węglowych, które wymieniono na ogrzewanie proekologiczne. Zamontowano też blisko 2 tys. odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i pomp ciepła). Tylko w latach 2012-2019 prowadzono zintensyfikowaną wymianę palenisk, w którą zaangażowano blisko 326 mln zł (wkład własny miasta wyniósł ok. 58 proc. – ponad 188 mln zł, pozostałe środki, ponad 137 mln zł – ok. 42 proc. – pochodziły z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych).

Nie udałoby się tak dużo osiągnąć bez opracowania specjalnych programów: Programu Ograniczania Niskiej Emisji (dofinansowującego wymianę palenisk), Lokalnego Programu Osłonowego (dopłat do różnicy w rachunkach za ogrzewanie) czy zmiany przepisów prawa. Od 1 września 2019 r. na terenie miasta obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem i drewnem.

Wprowadzony decyzją Sejmiku Województwa Małopolskiego zakaz oraz kilkadziesiąt tysięcy kontroli przestrzegania prawa (przed i po jego wprowadzeniu) przyczyniły się do znaczącej poprawy jakości powietrza w mieście. Potwierdzają to nie tylko subiektywne odczucia krakowian, ale i twarde dane z ośmiu stacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, zlokalizowanych na terenie miasta.

Dane z ostatnich sezonów grzewczych (począwszy od października do marca każdego roku) wskazują, że jakość powietrza w stolicy Małopolski sukcesywnie się poprawia. W sezonie 2017/2018 średnie stężenie pyłu PM10 wyniosło 54 mikrogramy na metr sześcienny, w 2018/2019 – 47 µg/m³, a w obecnym 39 µg/m³ i osiągnęło wartość zgodność z normą.

Duży wpływ na wzrost świadomości miały również kampanie informacyjno-edukacyjne, realizowane przez miasto tj. „Tak, dla czystego powietrza”, „Bądźmy razem w walce o czyste powietrze” czy „Żółta kartka”.

W plebiscycie „Gazety Wyborczej” skuteczną walkę ze smogiem jako największy sukces Krakowa ostatnich 30 lat wskazał co trzeci czytelnik (27 proc. głosów). Więcej informacji o wynikach głosowania tutaj.