Ochrona korytarzy przewietrzania miasta przed zabudową

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym władze miasta mogą zabezpieczać obszary stanowiące element zabezpieczający przewietrzanie miasta stosownymi zapisami zawartymi w takich dokumentach planistycznych jak Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Te uprawnienia nie są wystarczające, bowiem przyznają miastu możliwość skutecznych działań tylko w zakresie tych terenów, dla których posiada plany miejscowe.

Skutkiem tego nie mają  znaczenia nawet najbardziej dalekowzroczne, przemyślane i właściwe merytorycznie zapisy zawarte w Studium dla tych terenów Krakowa, które nie posiadają planów miejscowych, skoro dla inwestycji na nich prowadzonych wydawane są decyzje o warunkach zabudowy, które nie muszą być zgodne z zapisami zawartymi w Studium.

Władze miasta dostrzegły zagrożenia, będące następstwem zabudowy tzw. korytarzy przewietrzania miasta. Dlatego, aby właściwie wyznaczyć, a następnie chronić korytarze przewietrzania miasta, na potrzeby przygotowywanej zmiany Studium została sporządzona ekspertyza pt.: „Analiza stanu aerosanitarnego Krakowa oraz opracowanie koncepcji układu nawietrzania miasta i regeneracji powietrza wraz ze wskazaniem możliwości rozwoju określonych funkcji i ograniczeń w użytkowaniu”, której autorem jest prof. dr hab. Krzysztof Błażejczyk. Analiza ta zawiera postulat ochrony wskazanych w niej korytarzy przewietrzania i rynien spływu powietrza, które posiadają newralgiczne znaczenie dla warunków aerosanitarnych panujących w Krakowie. Wytyczne zawarte w powołanym opracowaniu zostały uwzględnione w Studium  uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa.

W Studium wymieniono tereny miasta, w których dla zachowania pożądanej wymiany powietrza konieczne jest przyjęcie konkretnych rozwiązań.

Wytyczne zawarte w Studium są realizowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, których zapisy muszą być zgodne ze Studium.

Wśród obowiązujących planów miejscowych, których zapisami zabezpieczono korytarze przewietrzania miasta, należy wymienić plany miejscowe dla terenów zlokalizowanych wzdłuż rzek i cieków wodnych takich jak np. wzdłuż Wisły, Rudawy, Prądnika, Dłubni.

Należy podkreślić, że uprawnienia jakie posiada miasto, zgodnie z którymi można zabezpieczać korytarze powietrzne stosownymi zapisami zawartymi w Studium oraz w planach miejscowych, są niewystarczające, ponieważ przyznają miastu możliwość skutecznych działań tylko w zakresie tych terenów, dla których obowiązują plany miejscowe.

Dla tego zagadnienia kluczowe znaczenie posiadają więc zapisy zawarte w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w których określono zasady wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dopuszcza bowiem również realizację inwestycji na warunkach decyzji o warunkach zabudowy.

Należy podkreślić, że decyzja o warunkach zabudowy musi być wydana, gdy zostają spełnione wymogi zawarte we wspomnianej ustawie oraz w rozporządzeniu. Przy określaniu parametrów projektowanej zabudowy nie są brane pod uwagę wytyczne zawarte w Studium. Tym samym w majestacie prawa może zostać zabudowany teren, pomimo tego że zostanie zlikwidowany tzw. korytarz przewietrzania miasta.

W tym zakresie należy stwierdzić, że przedmiotowa regulacja zawarta w ustawie o planowaniu przestrzennym jest wadliwa, bowiem dopuszcza wydawanie decyzji o warunkach zabudowy niezgodnych ze Studium.

Władze miasta wielokrotnie sygnalizowały problem, który można usunąć wprowadzając zmiany do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zgodnie z którymi warunkiem wydania decyzji WZ byłaby zgodność planowanej inwestycji z ustaleniami Studium. Niniejszym, kolejny raz apelujemy, aby rozważyć wprowadzenie postulowanych zmian.

Od 2014 roku Gmina Miejska Kraków jako beneficjent wraz z partnerem – Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowym Instytutem Badawczym w Warszawie (oddział w Krakowie) realizuje projekt: Zintegrowany system monitorowania danych przestrzennych dla poprawy jakości powietrza w Krakowie – MONIT-AIR.

W ramach tego projektu, współfinansowanego z funduszy norweskich, partner projektu IMGW- PIB realizuje działanie nr 1 pod nazwą „Ocena warunków przewietrzania Krakowa przy wykorzystaniu zaawansowanego systemu modelowania”. Celem pracy jest opracowanie modelu warunków przewietrzania miasta jako elementu wspomagania decyzyjnego służb planowania przestrzennego dla polepszenia jakości powietrza w mieście. Wyniki modelowania będą także pomocne przy optymalizacji programów ograniczania niskiej emisji w Krakowie a także wspomagania systemu monitoringu jakości powietrza w zakresie lokalizacji stacji Państwowego Monitoringu Środowiska.

Przewietrzanie mapa_2016_STUDIUM 2003

Przewietrzanie mapa_2016_a3_2014_zieleń

Elżbieta Koterba 
Z-ca Prezydenta Miasta Krakowa