górne tło

Rada Miasta Krakowa

„Ich Mościom Panom Radzcom krakowskim, którzy teraz na tym urzędzie są i którzy potem będą, posłusznym będę... A ktoby się sprzeciwiał Ich Mościom Panom Radzcom krakowskim i pospolitemu dobru miasta tego, takiemu ja nie będę pomagać ..." [fragment roty przysięgi składanej w wieku XVIII podczas nadawania krakowskiego obywatelstwa].

Od czasów zamierzchłych do teraźniejszości

Pierwsza wzmianka o krakowskiej Radzie Miejskiej pochodzi z roku 1264, a więc już w siedem lat po lokacji Krakowa na prawie magdeburskim miasto miało swoją reprezentację. Pierwotnie liczyła ona sześciu radnych. Skład Rady zmieniał się, aby w wieku XV dojść do liczby 24 rajców. Od roku 1312 o tym, kto zasiądzie w Radzie decydował monarcha, w którego imieniu decyzję podejmował pełnomocnik, często powoływany ad hoc. Z czasem obowiązek ten został scedowany przez królów na wojewodę krakowskiego. Dopiero król Jan III Sobieski, znany z życzliwego stosunku do Krakowa, przywrócił w roku 1677 wolny wybór Rady.

Upadek i ponowne narodziny Rady

Pod koniec wieku XVIII wraz z ostatecznym upadkiem I Rzeczypospolitej przestała funkcjonować również Rada Miejska. Dopiero w roku 1866, gdy absolutystyczna Austria zmieniła się w konstytucyjne Austro-Węgry, krakowianie mogli wybrać Radę. Co prawda czynne prawo wyborcze nie przysługiwało wszystkim mieszkańcom miasta, ale powierzenie rządów w mieście autentycznej reprezentacji obywateli spowodowało, że Kraków szybko podniósł się z upadku. Rada - początkowo licząca sześćdziesięciu Radnych - decydowała o budżecie miasta, wydawała przepisy porządkowe oraz podejmowała decyzje o przyłączeniu do Krakowa sąsiednich gmin. W wyniku rozszerzenia granic i zwiększenia liczby wyborców wzrosła też liczebność Rady, która w roku 1918 liczyła już 124 Radnych. W roku 1934 Kraków - mający dotychczas własny statut - został objęty regulacjami nowej ustawy samorządowej. Niemiecki okupant zlikwidował krakowski samorząd. Po roku 1945 funkcjonowała Miejska Rada Narodowa w Krakowie - od roku 1957 nazywana Radą Narodową Miasta Krakowa - pochodząca początkowo z nominacji. Pierwsze wybory do Miejskiej Rady Narodowej odbyły się w grudniu roku 1954. Wyborcy mogli głosować na jedyną zarejestrowaną listę Frontu Narodowego.

Wreszcie wolna i demokratyczna!

Dnia 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze po przeszło pół wieku autentyczne wybory samorządowe. W liczącej wówczas 75 członków Radzie Miasta kandydaci zgłoszeni przez Komitety Obywatelskie „Solidarności" zdobyli 73 mandaty. Dwa mandaty uzyskali kandydaci z listy Konfederacji Polski Niepodległej. Pierwsza sesja Rady Miasta, która obyła się 8 czerwca 1990 roku, zapoczątkowała nową - trwającą do dziś - epokę w wielosetletniej historii krakowskiego samorządu.

Rada dziś

Rada Miasta Krakowa liczy 43 radnych. Wedle ustawy o Samorządzie Gminnym, kadencja Rady Miasta trwa 5 lat licząc od dnia wyboru. Do właściwości Rady Miasta należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania miasta, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Do wyłącznej właściwości Rady Miasta należy:

Podjęcie bądź odrzucenie uchwały poprzedza określona ścieżka legislacyjna (od przygotowania projektu uchwały, poprzez opiniowanie go, wnoszenie poprawek i autopoprawek, dyskusji podczas dwóch czytań w trakcie sesji - aż do głosowania). Podjęte uchwały wędrują w trybie nadzoru do Wojewody i Regionalnej Izby Obrachunkowej i dopiero po ich akceptacji stają się prawem miejscowym.

Więcej:

Rada Miasta Krakowa

Kalendarium wydarzeń Rady Miasta Krakowa