Rasa Rimickaitė laureatką Nagrody Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza 2024

Idea nagrody i jej patron

Nagroda im. Stanisława Vincenza kontynuuje tradycję wcześniejszego wyróżnienia „Nowa Kultura Nowej Europy”, przyznawanego w latach 2005–2019. W jej ramach uhonorowano takie osobistości jak Tomas Venclova, Agnieszka Holland czy Krzysztof Penderecki. Obecna forma nagrody, ustanowiona w 2020 roku, stanowi wyraz uznania dla osób promujących wartości kulturowe regionu Europy Środkowo-Wschodniej, zgodne z ideami Stanisława Vincenza – pisarza, myśliciela i orędownika dialogu międzykulturowego.

- Drodzy przyjaciele, stoję tutaj dzisiaj przed wami i ze wzruszeniem myślę, że jeśli Polska kultura, a dzięki niej też kultura środkowoeuropejska, kiedyś będąca dla mnie kulturą hermetycznych sensów stała się kulturą otwartych i otwierających znaczeń, to tylko dlatego, że jak mówił kiedyś Newton mogłam stać na ramionach takich olbrzymów jak właśnie Stanisław Vincenz, poprzedni laureaci nagrody jego imienia i wy wszyscy, którzy przy każdym naszym spotkaniu udowadniali mi, że trzeba dyskutować i przekonywać, a nie dzielić i rządzić, że trzeba szukać współmyślicieli i działać, że trzeba zawsze być po stronie godności ludzkiej i prawdy człowieka – mówiła laureatka nagrody Vincenza Rasa Rimickaitė.

- Nagroda Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza jest nagrodą szczególną. Patronuje jej osoba wychowana w wielu kulturach, przywiązana do idei tolerancji, która wyrażała się w codziennym życiu z lokalną społecznością, współpracowała z różnymi grupami etnicznymi i wyznaniami. Stanisław Vincenz łączył w swojej małej ojczyźnie wszystkie elementy kultury, które go otaczały. To sprawia, że jak nikt inny, nadaje się na patrona nagrody, którą przyznajemy osobom wspierającym kulturę Europy Środkowo-Wschodniej – mówił podczas uroczystego wręczenia nagrody Jakub Kosek.

Laureaci nagrody otrzymują gratyfikację finansową w wysokości 50 000 zł, statuetkę oraz tytuł „Laureata Nagrody Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza”. Laudację na cześć laureatki wygłosił Łukasz Galuska, zastępca dyrektora Międzynarodowego Centrum Kultury.

Uzasadnienie wyboru Kapituły

Przewodniczący Kapituły, Jakub Kosek, podkreślił w uzasadnieniu, że działalność Rimickaitė doskonale wpisuje się w idee patrona nagrody. – „Kapituła doceniła Pani szeroką działalność publiczną […] tworzenie mostów porozumienia pomiędzy Polską i Litwą, mostów trwałych, odpornych na polityczne zawirowania” – pisze Kosek. Laureatka została także wyróżniona za promocję dziedzictwa Czesława Miłosza oraz realizację licznych polsko-litewskich projektów kulturalnych.

Sylwetka laureatki

Rasa Rimickaitė, absolwentka Uniwersytetu Wileńskiego i Szkoły Nauk Społecznych PAN w Warszawie, od lat zaangażowana jest w rozwijanie współpracy kulturalnej między Polską a Litwą. Wśród jej najważniejszych osiągnięć wymienić można organizację prezentacji „Litwa w Krakowie” (2015), udział w otwarciu Schodów Miłosza w Krakowie (2019) czy promocję litewskiej literatury podczas Festiwalu Conrada.

W ostatnich latach Rimickaitė została uhonorowana m.in. Nagrodą Forum Współpracy i Dialogu Polska-Litwa (2023) oraz medalem honorowym „Powstanie w getcie warszawskim” (2024) za działalność na rzecz obrony godności człowieka oraz walkę z ksenofobią i antysemityzmem.

Laureaci poprzednich edycji

Do grona dotychczasowych laureatów Nagrody im. Stanisława Vincenza należą m.in.: 

• Oleg Sencow (2020) – ukraiński reżyser filmowy i opozycjonista
• Wojciech Ornat (2021) – współtwórca wydawnictwa Austeria
• Oksana Zabużko (2022) – ukraińska pisarka i poetka
• Prof. Cezary Obracht-Prondzyński (2023) – socjolog i antropolog kultury

Nagroda, stanowiąca wyraz uznania dla osób budujących mosty porozumienia między narodami Europy Środkowo-Wschodniej, potwierdza, że wartości takie jak otwartość, dialog i ciekawość „Innego” są fundamentem współczesnej kultury regionu.