Nowy rok szkolny w Krakowie

W wakacje urzędnicy wraz z dyrektorami i pracownikami szkół podejmowali liczne działania związane z organizacją nowego roku szkolnego. Jedno jest bowiem pewne: będzie on nie tylko czasem wspaniałej edukacyjnej przygody, ale także wyzwań związanych z zapewnieniem jak najwyższego poziomu nauczania wszystkim uczniom.

– Wszyscy jesteśmy świadomi, że będzie to rok pełen szczególnych wyzwań, chociażby tych związanych z edukacją naszych młodych gości zza wschodniej granicy, czy wynikających z wprowadzanych zmian w programach edukacji. Trzymam mocno kciuki za pomyślną realizację podjętych planów i zobowiązań, za niezawodne powodzenie powziętych noworocznych postanowień, a także za dobrą, inspirującą atmosferę wspólnej pracy każdego dnia – napisał prezydent Krakowa Jacek Majchrowski w liście skierowanym do wszystkich osób zaangażowanych w działania na rzecz edukacji w Krakowie.

– Ze swojej strony chciałbym zapewnić, że w ramach kompetencji gminy dołożę wszelkich starań, aby nasza współpraca przybiegała jak najlepiej i z maksymalnymi korzyściami dla wszystkich pracowników edukacji, jak i uczących się w naszym mieście dzieci i młodzieży – zaznaczył.

Budowy, remonty, odświeżanie

Oficjalne powitanie nowego roku szkolnego 2022/2023 odbyło się w Bronowicach i Skotnikach – w Szkole Podstawowej nr 50 przy ulicy Katowickiej oraz w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 7 (SP nr 66) przy ulicy Skotnickiej. Obie szkoły przeszły gruntowną rozbudowę, dzięki czemu mogą zapewnić komfortową naukę większej liczbie uczniów i uczennic.

Bronowicka podstawówka zyskała nowy budynek, a w nim osiem nowoczesnych sal lekcyjnych, trzy świetlice (obsługujące stary i nowy budynek), szatnię i zaplecze sanitarne dla około 200 uczniów. Są tam jeszcze cztery pomieszczenia do pracy indywidualnej, w których mogą się odbywać na przykład zajęcia logopedyczne, dodatkowe czy kółka zainteresowań. Jest też harcówka dla szkolnych druhów. Budowa rozpoczęła się pod koniec 2019 roku, a cała inwestycja (w tym zagospodarowanie otoczenia, czyli m.in. parking, chodniki, dwa boiska, plac zabaw) kosztowała około 21 mln zł.

Z kolei w ramach rozbudowy ZSP nr 7 w Skotnikach powstał nowy, dodatkowy obiekt wraz z salą gimnastyczną. Mieści się w nim osiem sal lekcyjnych, sanitariaty, świetlica (jadalnia) oraz szatnie. Wraz z nową infrastrukturą wokół budynków z elementami małej architektury inwestycja kosztowała około 10,5 mln zł.

Poza dużymi inwestycjami, które miasto realizuje w oświacie, w krakowskich szkołach i placówkach systematycznie wykonywane są prace modernizacyjne i remonty – w 2022 r. Miejskie Centrum Obsługi Oświaty prowadzi je w 279 jednostkach oświatowych (łącznie to blisko 700 zadań) na rekordową sumę 42 mln zł. Odnawiane są m.in. sale gimnastyczne, sale lekcyjne, korytarze, kuchnie i sanitariaty.

Troska o jakość wspólnej przestrzeni coraz częściej owocuje współpracą krakowskich szkół ze środowiskami artystycznymi. W Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 4 na uczniów czeka z niespodzianka – na ścianach szkolnego korytarza zagościły malunki z wizerunkami twórców związanych z Krakowem: noblistów Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej, a także niedawno zmarłego Adama Zagajewskiego. Towarzyszą im fragmenty ich poezji. Ich autorem jest Olaf Cirut, absolwent malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, znany z wielkoformatowego malarstwa ściennego. Dwa lata temu na korytarzach szkoły przy ul. Urzędniczej namalował m.in. wesołe lemury i bohaterów krakowskich legend.

Szkoła integracji – uczniowie z Ukrainy

Wraz z polskimi rówieśnikami do krakowskich szkół wrócili uczniowie z Ukrainy, ponownie zatrudniani są również asystenci wielokulturowi, którzy będą wspierać uczniów nieznających języka polskiego lub znających go na poziomie niewystarczającym do nauki.

Tak jak w zeszłym roku miasto i dyrektorzy szkół elastycznie reagują na pojawiające się potrzeby. Od 1 września w kilkunastu szkołach – zarówno podstawowych, jak i ponadpodstawowych – ruszyły oddziały przygotowawcze dla uczniów z Ukrainy, a w 45 szkołach rozpoczęli pracę asystenci wielokulturowi.

W roku szkolnym 2021/2022 do krakowskich szkół i przedszkoli uczęszczało niemal 7 tys. uchodźców z Ukrainy. Dyrektorom i nauczycielom udało się włączyć ich w polski system edukacji oraz zapewnić możliwość nauki i integracji z polskimi rówieśnikami. Zapisy na ten rok szkolny wciąż trwają, ale liczba ukraińskich uczniów może być zbliżona do ubiegłorocznej.

Tak jak w zeszłym roku uczniowie mogą liczyć na pomoc nauczycieli władających językami ukraińskim lub rosyjskim – w sumie w samorządowych szkołach pracuje ich niemal 140.

Realizowane będą także wszystkie działania na rzecz obcokrajowców wynikające z obowiązujących przepisów prawa – m.in. dodatkowe bezpłatne zajęcia języka polskiego oraz zajęcia wyrównawcze w zakresie przedmiotów nauczania, w celu wyrównania różnic programowych.

W ubiegłym roku zrealizowano wiele ważnych inicjatyw, które zaprocentują również w kolejnych miesiącach – m.in. zorganizowane zostały dla osób z Ukrainy intensywne kursy języka polskiego prowadzone przez wykwalifikowanych lektorów, wzbogacone o moduł przygotowujący do rozpoczęcia pracy w szkole. Odbyły się także kursy z języka ukraińskiego dla polskich nauczycieli oraz pracowników obsługi i administracji. Tak więc bariera językowa została już w jakimś stopniu przełamana.

Przypomnijmy, że na koniec czerwca 2022 r. działało 98 oddziałów przygotowawczych, do których uczęszczało 1827 uczniów. Łączna liczba uczniów z Ukrainy wynosiła 8533, z czego 6703 to uczniowie, którzy pojawili się w szkołach i przedszkolach po 24 lutego.

Wsparcie UNICEF

Miasto Kraków nawiązało współpracę z Funduszem Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF). Dzięki niej do krakowskich szkół trafiły już dodatkowe fundusze na zakup nowoczesnych komputerów, książek oraz pomocy dydaktycznych, a także środków czystości. Będą mogli korzystać z nich wszyscy uczniowie, a w sumie na ten cel przeznaczono ponad 1,7 mln zł.

To jednak zaledwie niewielka część działań realizowanych przez Wydział Edukacji UMK we współpracy z UNICEF, aby wesprzeć uczniów w stolicy Małopolski. W ramach wspólnych działań organizowane są także zajęcia rekreacyjno-integracyjne dla uczniów z Polski i Ukrainy. Planowane jest również zatrudnianie dodatkowych asystentów wielokulturowych i asystentów dla dzieci z niepełnosprawnościami, realizacja spotkań językowych, zakup dodatkowego wyposażenia (w tym m.in. tworzenie stref wypoczynkowych i relaksacyjnych dla wszystkich uczniów – znajdą się one w szkołach oraz przyszkolnych ogrodach).

Od września rozpoczynają swoją działalność także centra wsparcia psychologicznego działające przy ośmiu samorządowych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, z których będą mogli korzystać uczniowie i ich rodzice.

Całkowita kwota przyznanego wsparcia, oprócz działań edukacyjnych obejmująca również działania z zakresu zdrowia i polityki społecznej, wynosi ponad 67 mln zł.

Szkoły dla klimatu

Wśród wyzwań są też te związane z rosnącymi cenami energii w kolejnych latach. Tylko w ubiegłym roku koszt jej zakupu do krakowskich szkół samorządowych wyniósł blisko 50 mln zł.

Ponieważ ceny energii elektrycznej i gazu zostały jednak ustalone z wyprzedzeniem i obowiązują do końca 2022 r. na podstawie stawek uzgodnionych w ubiegłym roku, tegoroczny wpływ podwyżek cen w tym roku będzie niemal niezauważalny w szkołach Krakowa. Biorąc jednak pod uwagę możliwy wzrost cen w kolejnych latach, jak i niezwykle istotny aspekt związany ze zmianą klimatu, Wydział Edukacji UMK zaapelował do krakowskich społeczności szkolnych o zwrócenie uwagi na konieczność oszczędzania energii oraz korzyści z tego wynikające.

– O tym, że zmiana klimatu jest faktem, wiedzą chyba już wszyscy. Ekstremalne temperatury i zjawiska pogodowe są tym, z czym mamy do czynienia nie tylko oglądając programy telewizyjne. Są one coraz częściej zauważalne także w Polsce – to zarówno ogromne upały, jak i pojawiające się nagle ulewy. Wciąż nie jest jednak za późno, aby poprzez własne działania oraz kształtowanie pozytywnych nawyków starać się wpłynąć na przyszłość planety – napisała Anna Domańska, dyrektor Wydziału Edukacji UMK.

Jak zaznaczyła, w Krakowie jest już realizowanych wiele działań proekologicznych i proklimatycznych. Dzieje się to także w ramach współpracy z młodzieżą, która szczególnie docenia konieczność podjęcia zdecydowanych kroków. – Nie do przecenienia jest jednak praca nauczycieli z krakowskich szkół, którzy realizują wiele ambitnych projektów związanych z ekologią i klimatem. Zachęcam do wymieniania się wiedzą oraz dobrymi praktykami w tym zakresie – napisała. Pełna treść apelu znajduje się tutaj.