Kultura Odporna 2.0 – odpowiedź miasta na sytuację w kulturze

– Kraków jest miastem kultury. Kultura, artyści, sektor kreatywny – to wszystko, obok bezcennego dziedzictwa, składa się na ogromnie ważną część tożsamości naszego miasta. Widząc, jak mocno pandemia odbija się na kulturze i jej twórcach, już w kwietniu zaczęliśmy wdrażać, a później rozszerzać liczne działania wspierające. Obostrzenia związane z epidemią pozostają wyzwaniem nie tylko dla środowiska kultury, ale też dla miasta i dla nas wszystkich. Bo kultura jest ważna i potrzebna wszystkim, dlatego będziemy kontynuować różnorodne działania wspierające – zapowiada Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa.

W ramach opracowanego i uruchomionego już w kwietniu 2020 roku pakietu działań „Kultura Odporna” wparciem zostali objęci zarówno indywidualni twórcy i animatorzy, jak i instytucje, organizacje pozarządowe oraz przedstawiciele najważniejszych sektorów kreatywnych. Na pomoc mogli też liczyć m.in. producenci muzyczni i audiowizualni, sektor sztuk wizualnych, sektor filmowy i branża książki.

Wsparcie zostało zapewnione zarówno w ramach rozszerzenia dotychczasowych programów, działań i stypendiów, jak też dzięki wdrożeniu nowych inicjatyw. Innowacyjny, a przy tym dopasowany do pandemicznych warunków i potrzeb środowiska artystycznego charakter miały na przykład przedsięwzięcia zrealizowane we współpracy z instytucjami kultury, takie jak program „Zakup dzieł” (wsparcie 87 artystów na kwotę 215 350 zł); „Partnerstwo dla muzyki” (165 projektów na kwotę 500 tys. zł), „Partnerstwo dla sztuki” (Krakowski Salon Sztuki: 19 nagród na kwotę 99 tys. zł; Cracow Art Week Krakers: 70 projektów na kwotę 140 tys. zł). Dzięki konkursom stypendialnym i nagrodom w różnych dziedzinach doceniono blisko 300 artystów i animatorów kultury oraz managerów.

W ubiegłym roku uruchomiono dwa nowe, dopasowane do pandemicznej rzeczywistości, otwarte konkursy ofert skierowane do organizacji pozarządowych: „Kultura w sieci”, w ramach którego kwotą miliona złotych miasto dofinansowało 41 projektów oraz „Rezydencje artystyczne”  ̶  wsparcie rezydencji twórczych artystów i ich pracy twórczej w domach (wsparcie 10 projektów na kwotę 250 tys. zł).

Artyści i twórcy mogli także skorzystać z obniżki czynszów, w lokalach przeznaczonych na prowadzenie działalności kulturalnej, należących do Gminy Miejskiej Kraków (wartość obniżki udzielonej w 2020 roku to ponad 116 tys. zł). Pomoc objęła również sektor branż kreatywnych. Konkurs dotyczący wsparcia działalności kulturalnej, prowadzonej w krakowskich kinach studyjnych, pozwolił na przyznanie krakowskim placówkom dotacji na kwotę ponad 120 tys. zł, a zorganizowana przez miasto wirtualna „Noc Kin Studyjnych” pomogła promować te miejsca, znajdujące się obecnie w bezprecedensowo ciężkiej sytuacji finansowej (przeznaczono na to 70 tys. zł).

Miasto wsparło także sektor książki. Łącznie przeznaczono ok. 840 tys. zł. na rozmaite formy pomocy, m.in. na program wspierania działalności kulturalnej w księgarniach i ulgi w czynszach w lokalach miejskich, z których korzysta 13 księgarni i antykwariatów w mieście. Z programu „Księgarnie Odporne” skorzystały 23 księgarnie i antykwariaty, które przygotowały bogaty program tekstów, filmów, rekomendacji i wirtualnych spotkań. W 2020 r. po raz pierwszy przyznano też Nagrody Miasta Literatury, na łączną kwotę 200 tys. zł. W ten sposób miasto wsparło aż 41 nowych książek, ich autorów i autorki, wydawców, projektantów i tłumaczy.

Do pandemicznej rzeczywistości dostosowali się zarówno twórcy kultury, jak i odbiorcy kulturalnych przedsięwzięć. Jednym z największych sukcesów ubiegłorocznych działań była znakomita odpowiedź publiczności na wirtualny festiwal Boska Komedia, który za pomocą platformy PLAY KRAKÓW obejrzało 30 tys. widzów. Dodajmy, że uruchomiona w 2020 r. pierwsza miejska platforma VOD dla kultury – PLAY KRAKÓW integruje dokonania wiodących instytucji miasta i organizacji pozarządowych dla produkcji nowych programów audiowizualnych, koncertów i spektakli. Festiwal Boska Komedia to także przykład „Partnerstwa dla teatru” – doskonałej współpracy pomiędzy teatrami instytucjonalnymi i nieinstytucjonalnymi (miasto dofinansowało festiwal kwotą 800 tys. zł).

W tym roku miasto kontynuuje działania wspierające w zakresie kultury poprzez „Kulturę Odporną 2.0”. Dotychczasowe doświadczenia pozwalają na dopasowanie działań do potrzeb środowiska tak, aby udzielać pomocy adekwatnej, trafiającej do naprawdę potrzebujących twórców i twórczyń, a jednocześnie zapewnić mieszkańcom Krakowa kontakt z kulturą. Podobnie, jak w ubiegłym roku, stopniowo ogłaszane będą kolejne programy i projekty, do których będą mogli aplikować lokalni twórcy i animatorzy kultury oraz organizacje pozarządowe działające w sferze kultury. Nie zabraknie wsparcia dla branży muzycznej, filmowej i sektora sztuk wizualnych. Mecenatem miasta objęte zostaną księgarnie i antykwariaty, kina studyjne i galerie sztuki. Dofinansowane zostaną nie tylko krakowskie festiwale i wydarzenia cykliczne, ale także całoroczna działalność fundacji i stowarzyszeń.

Program „Kultura Odporna 2.0” to kontynuacja dotychczasowych form działania, a także kolejne ważne inicjatywy integrujące sektor kultury. Trwa nabór wniosków do konkursu Stypendia Twórcze Miasta Krakowa i Stypendia w ramach Kultury Odpornej, rozpoczęto realizację programu Zakupu dzieł, adresowanego do osób ze środowiska twórczego i artystycznego, których sytuacja finansowa uległa znaczącemu pogorszeniu w związku z epidemią COVID-19.

Zachęcamy do śledzenia informacji publikowanych na stronie internetowej miasta. Informacje o tym, jak miasto wspiera kulturę i jakie kolejne programy będą uruchamiane, można znaleźć także na nowym facebookowym profilu Kraków Miasto Kultury. Jego zadaniem jest informowanie zarówno o przedsięwzięciach realizowanych w ramach „Kultury Odpornej”, jak też o wszystkich sprawach ważnych dla kultury i sztuki w Krakowie oraz instytucji i osób ją tworzących. To także miejsce, gdzie miasto chce komunikować swoje działania na rzecz sektora kultury i kreatywności.

Podsumowanie działań w ramach „Kultury Odpornej” w 2020 r. [PDF].