Miasto wspiera osoby z niepełnosprawnościami

Kraków od lat podejmuje różnorodne działania, które maja na celu poprawę jakości życia osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin, a także aktywizację zawodową i społeczną niepełnosprawnych. Miasto realizuje szereg inicjatyw – począwszy od wsparcia w postaci organizacji zajęć terapeutycznych, inicjatyw integracyjnych, świątecznych paczek, organizacji przejazdów, zapewnienia aktywnego i atrakcyjnego wypoczynku w formie półkolonii letnich i zimowych, po wdrażanie rozwiązań, które są potem traktowane jako przykładowe przez inne polskie miasta. W 2019 roku Kraków jako pierwsza gmina w Polsce, wprowadził nowe świadczenie – dodatek opiekuńczy dla opiekunów osób niepełnosprawnych w wysokości 500 zł. Jako pierwsze miasto w Polsce Kraków wprowadził też rozszerzony zakres usług transportowych.

Kraków dla Rodziny N

Wsparcie rodzin z niepełnosprawnym dzieckiem realizowane jest od 2017 roku w ramach programu Kraków dla Rodziny N. Kraków jest pierwszym miastem w Polsce, który wprowadził program pomagający rodzinom z dziećmi niepełnosprawnymi, w tym dorosłymi dziećmi niepełnosprawnymi, poprzez polepszanie warunków bytowych, możliwość systematycznej poprawy stanu zdrowia, zwiększony dostęp do instytucji edukacyjnych, kulturalnych, sportowych oraz usług rekreacyjno-turystycznych. Krakowska Karta Rodziny z Niepełnosprawnym Dzieckiem uprawnia do szeregu ulg. Aktualizowany na bieżąco katalog ulg i uprawnień przyznawanych na podstawie karty oraz lista partnerów programu znajduje się w zakładce Kraków dla Rodziny N w portalu Kraków bez barier.

Od 2 listopada 2017 r. do 2 listopada 2020 r. zostało wydanych dla krakowskich rodzin 13 500 kart. Osoby zainteresowane ubieganiem się o wydanie takiej karty proszone są o kontakt z Wydziałem Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa: ul. Dekerta 24, 30-703 Kraków tel. 12 616 52 93.

Transport i przejazdy

Mieszkańcy Krakowa z niepełnosprawnościami mogą korzystać ze stałej pozycji w ofercie miasta, czyli transportu na terenie Krakowa. Realizacja i dostosowanie transportu zbiorowego wynika z obowiązujących przepisów, jednak Kraków, jako jedna z nielicznych gmin w Polsce, oferuje niepełnosprawnym mieszkańcom dodatkowe ułatwienia w tym zakresie, organizując i finansując usługę zniżkowego przewozu dla osób niepełnosprawnych, legitymujących się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (lub orzeczeniami równoważnymi). Usługa odbywa się w systemie „od drzwi do drzwi”. W roku 2020 miasto na tę formę dofinansowania przeznaczyło kwotę 1 mln 158 tys. zł.

Dodatkowo, w odpowiedzi na zgłaszane potrzeby, w 2019 roku Kraków uruchomił usługę całkowicie nieodpłatnego przewozu około 120 osób niepełnosprawnych do trzynastu funkcjonujących na terenie Krakowa Środowiskowych Domów Samopomocy wraz z odwiezieniem tych osób do miejsca zamieszkania. Usługa ta odciążyła opiekunów osób z niepełnosprawnościami, którzy do tej pory na własny koszt organizowali transport na codzienne zajęcia dla swoich bliskich. W roku 2020 Kraków na realizację tego zadania przeznaczył 970 560 zł.

Dostęp do informacji i oferty miasta

Specjalnie dla krakowian z niepełnosprawnościami działa dedykowana odsłona strony miasta – portal Kraków bez barier, gdzie można znaleźć publikowane na bieżąco informacje związane z szeroko rozumianą tematyką wsparcia osób niepełnosprawnych, dotyczące wydarzeń i programów realizowanych na terenie Krakowa.

Obowiązkową pozycją w domach krakowskich rodzin z osobami z niepełnosprawnościami jest Krakowski Informator dla Osób Niepełnosprawnych. Publikacja zawiera szereg danych i wskazówek, które mają na celu ułatwienie osobom z niepełnosprawnościami codziennego funkcjonowania, korzystanie z przysługujących im uprawnień czy załatwianie spraw urzędowych. Znajdują się w niej najważniejsze informacje dotyczące: orzecznictwa, ulg i uprawnień, przysługujących świadczeń, edukacji i zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami, instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych działających na terenie Krakowa na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych i w jego imieniu. Informator w wersji elektronicznej można pobrać tutaj. Wersję papierową można dostać w Urzędzie Miasta Krakowa – w Wydziale Polityki Społecznej i Zdrowia na ul. Dekerta 24.

Ponadto osoby potrzebujące informacji na temat działalności zarówno instytucji miejskich, jak i placówek prowadzonych przez organizacje pozarządowe czy prywatne firmy, mogą skorzystać z oferty Miejskiego Centrum Informacji Społecznej działającego ul. Daszyńskiego 22. Działania Centrum kierowane są do wszystkich krakowian, a zwłaszcza do osób z niepełnosprawnościami, seniorów, rodzin wielodzietnych oraz młodych rodziców. Centrum oferuje informacje w zakresie form wsparcia (psychologicznego, rzeczowego, finansowego), poradnictwa prawnego, usług opieki zdrowotnej, włączania społecznego, wsparcia opiekunów i usług odciążeniowych, przemocy domowej, a także kwestii pracy, edukacji, komunikacji oraz dostępności miejskiej oferty kulturalnej i sportowej.

Na stałe w ofercie miasta zagościło również Krakowskie Centrum Informacji i Wsparcia dla Opiekunów Osób Niesamodzielnych. Projekt ma na celu wsparcie opiekunów osób niesamodzielnych i pomoc w sytuacjach kryzysowych, a także realizację opieki wytchnieniowej w miejscu zamieszkania osoby niesamodzielnej. Zaangażowanie finansowe Krakowa w realizację zadań w ramach projektu na lata 2018 – 2024 wynosi ponad 3,6 mln zł.

Miejsca i formy wsparcia

Ważnym punktem oferty miasta skierowanej do osób z niepełnosprawnościami są półkolonie organizowane w czasie wakacji i ferii. Tegoroczne półkolonie letnie cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem zwłaszcza tych rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnościami, które z uwagi na sytuację pandemiczną nie wyjechały poza Kraków. W ramach akcji „Lato w mieście” zorganizowanej we współpracy z organizacjami pozarządowymi z wypoczynku letniego skorzystało 473 dzieci, w tym 230 dzieci z niepełnosprawnościami (m.in. dzieci z zespołem Downa, autyzmem, zespołem Aspergera, niepełnosprawnością ruchową, neurologiczną).

Od ubiegłego roku działa w Krakowie Klub Rodzica z dzieckiem do lat 3 o specjalnych potrzebach rozwojowych „HULA HOP”. Klub powstał z inicjatywny organizacji pozarządowej. Duże zainteresowanie zajęciami dla dzieci i ich opiekunów prowadzonymi w klubie sprawiło, że miasto podjęło decyzję o uruchomieniu kolejnego takiego miejsca w innej części miasta.

W ramach partnerstwa z Fundacją Pełna Życia Kraków przystąpił w czerwcu 2020 roku do realizacji projektu „Wspornik – Punkt Wsparcia Opiekunów”, który umożliwia opiekę wyręczającą w miejscu zamieszkania osoby niesamodzielnej. Ponadto, opiekunowie mogą liczyć na pomoc zespołu opieki odciążeniowej w skład którego wchodzą: lekarz, psycholog, fizjoterapeuta, pielęgniarka, pracownik socjalny. Uczestnicy projektu mogą skorzystać również z transportu dla osoby niesamodzielnej na terenie Krakowa.

Z uwagi na potrzeby związane z rozszerzeniem oferty miasta związanej z realizacją opieki wytchnieniowej, w 2020 roku Kraków pilotażowo przystąpił także do współfinansowanego ze środków Funduszu Solidarnościowego Programu „Opieka wytchnieniowa”.

Pomoc w czasie pandemii

W związku z trwającym stanem pandemii osoby z niepełnosprawnościami oraz seniorzy potrzebujący wsparcia w informacyjnego, pomocy w załatwieniu spraw urzędowych czy też w zrobieniu zakupów lub wykupienia leków mogą skorzystać z pomocy wolontariuszy. Zgłoszenia w tym zakresie przyjmowane są przez pracowników centrum telefonicznie 731 349 699 (od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00-17.00). Więcej informacji na temat działalności centrum można znaleźć tutaj.

Koordynator ds. dostępności

W myśl zapisów Ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami miasto podjęło realizację nowych działań mających na celu zapewnienie pełnej dostępności do wszystkich realizowanych usług dla osób ze szczególnymi potrzebami. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Krakowa został powołany Koordynator ds. dostępności. Jednym z pierwszych działań podjętych przez koordynatora było przystąpienie Gminy Miejskiej Kraków do realizowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Projektu „Samorząd bez barier”.

W celu poprawy dostępności Urzędu Miasta Krakowa dla osób z niepełnosprawnościami w październiku i listopadzie tego roku zostały przeprowadzone audyty dostępności budynków urzędu i ich otoczenia. Rekomendacje wynikające z audytu będą sukcesywnie wdrażane w poszczególnych lokalizacjach Urzędu Miasta Krakowa.

Trzeba jeszcze też podkreślić, że skuteczność działań miasta w docieraniu do najbardziej potrzebujących osób i odpowiadaniu na najważniejsze potrzeby jest możliwa także dzięki ścisłej współpracy i zaangażowaniu partnerów społecznych, czyli organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami.

Szczegółowe informacje na temat działań miasta realizowanych z myślą o osobach z niepełnosprawnościami można znaleźć na portalu Kraków bez barier.