Wystawa: Ag plus. W 170- tą rocznicę urodzin Gabriela Lippmanna

Wystawa dedykowana jest Gabrielowi Lippmannowi, laureatowi nagrody Nobla w roku 1908, którego prace dały podwaliny do rozwoju techniki holografii. W roku 2015 przypada 170 rocznica jego urodzin.

Pierwsze informacje na jego temat dostarczyła mi lektura książki Mikołaja Ilińskiego Materiały fotograficzne czarno-białe. Było to w latach 1970-tych. Początkowo zwróciłem uwagę na opracowaną przez Lippmanna recepturę czarno-białej emulsji fotograficznej, dającej obraz o bardzo wysokiej zdolności rozdzielczej, sięgającej 3000 linii/1 milimetr.

W latach 1980-tych dowiedziałem się, że Lippmann opracował metodę otrzymywania barwnych obrazów, będących unikatami, nie dającymi się powielać. Obrazy, jakie otrzymywał, powstawały dzięki interferencji fal świetlnych, a efekt kolorystyczny był odbierany jako barwy spektralne.

Niektóre z prezentowanych na wystawie prac powstawały przez wiele lat. Skojarzenia z obrazami natury (pejzaże, roślinność, różne postacie) są grą przypadku, nie były przeze mnie zamierzone. Obrazy, jakie uzyskałem zarówno na podłożu szklanym, jak i papierowym są unikatami. Ich kolorystyka nie wynika z procesów tonowania lub barwienia, ale jest konsekwencją różnej wielkości ziaren lub skupisk srebra metalicznego, uzyskanych w tradycyjnym procesie fotograficznym stosowanym w klasycznej fotografii czarno-białej, z wykorzystaniem halogenków srebra. Tworząc tę wystawę wykorzystałem fabryczne płyty holograficzne i spektralne, preparowane przeze mnie, sporządzałem również samodzielnie emulsje według przepisów Lippmanna, a szeroki zakres chromatyczny prac osiągałem poprzez zastosowanie emulsji srebrowych innego rodzaju.

Zainicjowane podczas tworzenia tych obrazów procesy fotochemiczne będą przebiegały dalej, gdyż prace te nie zostały - z premedytacją - ani utrwalone, ani zabezpieczone przed działaniem czasu. Powołując do życia te obrazy akceptuję ich "dojrzewanie", licząc na to, że będę mógł być świadkiem ich "starości".

RYSZARD ANTONI WÓJCIK, KRAKÓW 2015

Lippmann Gabriel , ur. 16 VIII 1845, Hollerich (Luksemburg), zm. 13 VII 1921, fizyk francuski; od 1883 profesor uniw. w Paryżu; od 1886 czł. fr. Akad. Nauk; badał i pierwszy opisał (1873) zjawiska elektrokapilarne (Relation entre les phénomènes électriques et capillaires); 1881, w rok po odkryciu przez braci P. i P.J. Curie zjawiska piezoelektr., przewidział istnienie odwrotnego zjawiska piezoelektr. (co zostało potwierdzone doświadczalnie przez braci Curie); 1891 oprac. metodę reprodukcji barw, opartą na zjawisku interferencji światła (nie znalazła zastosowania w praktyce), za co 1908 otrzymał Nagrodę Nobla.

ENCYKLOPEDIA PWN

Ryszard Antoni Wójcik

Urodził się 5 maja 1957 roku w Jaśle.
Odbył studia na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie
w latach 1981- 1987.

Członek Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Związku Polskich Artystów Fotografików. Od roku 1988 jest pracownikiem Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie. W roku 2005 założył pierwszą w Polsce Pracownię Konserwacji Archiwalnych Materiałów Fotograficznych kształcącą studentów Wydziału Konserwacji i
Restauracji Dzieł Sztuki.

Zajmuje się konserwacją archiwalnych materiałów fotograficznych. Uprawia własną twórczość artystyczną w dziedzinie malarstwa (w technice temperowej i olejnej), grafiki (drzeworyt, suche techniki wklęsłodrukowe), fotografii (tradycyjne techniki fotograficzne: papier solny, technika białkowa, cyjanotypia, kalitypia, guma dwuchromianowa, pigment, przetłok olejny).

Zajmując się ochroną i konserwacją historycznych materiałów fotograficznych współpracuje z archiwami i muzeami państwowymi, między innymi z: Muzeum
Historycznym Miasta Krakowa, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, Muzeum
Uniwersytetu Jagiellońskiego, z Zamkiem Królewskim na Wawelu.

Działalność artystyczna:

1984 - wystawa fotografii w technice gumy dwuchromianowej, Galeria ASP, Baszta, Mały Rynek, Kraków

1985 - wystawa fotografii w technice srebrowej Oświęcim - Brzezinka. Galeria ASP, Baszta, Mały Rynek, Kraków

1985 - II nagroda w konkursie na plakat pt. Oświęcim Ostrzega. (Fotomontaż)

1985 - wystawy pokonkursowe: Warszawa, Oświęcim, Nowy Jork - siedziba O N Z

1987 - wystawa fotografii w technice gumy dwuchromianowej - Jasielski Dom Kultury, Jasło

1987 - wystawa fotografii w technice gumy dwuchromianowej Portret - Galeria Foto-Video Art, ul. św. Tomasza, Kraków

1989 - udział w Letnim Salonie Malarstwa Związku Polskich Artystów Plastyków, Kraków

1991 - Przegląd Grafiki Młodych - Kraków

1992 - Jubileuszowy Salon Malarstwa Związku Polskich Artystów Plastyków, Kraków

2004, 2005, 2006, 2007- udział w światowym projekcie World Pinhole Day - fotografia otworkowa - galeria internetowa

2005 - udział w ogólnopolskiej wystawie Związku Polskich Artystów Fotografików, Warszawa

2005, 2007, 2009, 2011, 2015 - udział w wystawach w ramach Ogólnopolskiego Festiwalu Fotografii Otworkowej

2011 - Śląsk w tradycyjnych technikach fotograficznych - wystawa fotografii Zofii Kaszowskiej i Ryszarda Antoniego Wójcika, Galeria Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie „4 ściany"

2014 - udział w poplenerowej wystawie malarstwa - Dom Pracy Twórczej "Alicja", Sandomierz

2015 - udział w poplenerowej wystawie malarstwa - Zamek Sandomierski

Ważniejsze prace konserwatorskie:

1988 - 1989 - prowadzenie prac w zabytkowym zespole pałacowym w Nischwitz koło Lipska. Prace inwentaryzacyjno-dokumentacyjne, badawcze, konserwatorskie oraz rekonstrukcyjne przy dekoracji malarskiej S. Torellego i sztukatorsko-architektonicznej Knöfela z XVIII wieku

1989 – Zamek Królewski na Wawelu: konserwacja klisz szklanych, praca samodzielna

1991 - Muzeum Narodowe w Krakowie, Oddział XX Czartoryskich: konserwacja pięciu transferów z malowidłami pompejańskimi, praca z Prof. Grażyną Korpal

1992 - Muzeum Narodowe w Krakowie, Oddział XX Czartoryskich: konserwacja transferu z malowidłem pompejańskim datowanym na I w. p.n.e. - I w. n.e., praca samodzielna

1993, 1994, 1995, 1996 - Państwowe Muzeum w Oświęcimiu: konserwacja i ochrona negatywów więźniarskich z KL Auschwitz-Birkenau

1993 – Brescia, Włochy: konserwacja malowideł ściennych z XVI i XIX wieku. Praca w zespole Prof. Władysława Zalewskiego

1994 – Sabbioneta, Włochy: konserwacja malowideł ściennych z XVII wieku. Praca w zespole Prof. Władysława Zalewskiego

1995 – Kopenhaga: udział w Seminarium pt. Research Techniques in Photgraphic Conservation - prezentacja raportu z prac konserwatorskich w Oświęcimiu na spotkaniu Grupy Roboczej ICOM pt. The Conservation and Preservation of Negatives from the State Museum in Oświęcim

1995 - Gottolengo, Włochy: konserwacja malowideł ściennych z XV i XVII wieku. Praca w zespole Prof. Władysława Zalewskiego

1996 – Kraków: konserwacja malowideł ściennych w kościele OO Pijarów. Praca w zespole prof. Władysława Zalewskiego

1996, 1997, 1998, 1999, 2000 – Muzeum im. W. Orkana w Rabce: konserwacja i ochrona negatywów. Praca samodzielna

1997, 1998, 1999 – Kraków: konserwacja malowideł ściennych w Bazylice Mariackiej. Praca w zespole Prof. Józefa Nykiela

1997 – Rodengo, Włochy: konserwacja XVII-wiecznych malowideł ściennych. Praca w zespole Prof. Władysława Zalewskiego

1997 – Kraków, Wawel: konserwacja negatywów. Praca samodzielna

2000, 2001 – Kraków: konserwacja gotyckich malowideł ściennych w Opactwie Tynieckim. Praca w zespole Prof. Józefa Nykiela
2001 – Kraków: konserwacja XVIII-wiecznej chorągwi kanonizacyjnej św. Jana z Kęt. Praca w zespole Prof. Józefa Nykiela

2001 – Muzeum Historii Fotografii w Krakowie: inwentaryzacja stanu zachowania około 200 autochromów Tadeusza Rzący z lat 1910-1920; identyfikacja, dokumentacja i interpretacja zniszczeń; wskazanie warunków i sposobu przechowywania dla tego zbioru

2002 – 2003 – Zamek Królewski na Wawelu: konserwacja negatywów. Praca samodzielna

2004 – Zamek Królewski na Wawelu: konserwacja najstarszych odbitek fotograficznych ze zbiorów. Praca samodzielna

2006 – Zamek Królewski na Wawelu: konserwacja odbitek fotograficznych Jana Bułhaka ze zbiorów wawelskich. Praca samodzielna

2011 – Muzeum Historyczne Miasta Krakowa: konserwacja dagerotypu z przedstawieniem postaci Aleksandra Płonczyńskiego z roku 1845

2011 – Muzeum Historyczne Miasta Krakowa: konserwacja wczesnych negatywów srebrowożelatynowych na podłożu szklanym z Zakładu Walerego Rzewuskiego

2012-2015 – Muzeum Historyczne Miasta Krakowa: konserwacja negatywów małoobrazkowych na podłożu nitrowym z lat 1938-43 autorstwa Mariana Plebańczyka

Opracowania naukowe i publikacje:
R. A. Wójcik, Określenie optymalnych warunków przechowywania negatywów fotograficznych ze zbioru Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz konserwacja negatywów żelatynowych na podłożu szklanym. Praca magisterska pod kierunkiem Prof. Marii Niedzielskiej, Kraków 1987

R.A. Wójcik, Negatyw na podłożu szklanym, „Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki", vol. 5, nr 1-4, 1994, s. 17-20

R.A. Wójcik, Konserwacja i ochrona negatywów z Państwowego Muzeum w Oświęcimiu, [w:] Krakowska szkoła konserwacji w programie TEMPUS, „Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie", t. VI, Kraków 1996, s. 105-108

J. Rutkowski, R.A. Wójcik, Zastosowanie niektórych aparatów cyfrowych do badań malowideł w podczerwieni, „Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki", vol. 16, nr 2-4, 2005, s. 45-50

R.A. Wójcik, Camera obscura. Rzeczywistość i mity, „Zeszyty Naukowo-Artystyczne Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie", z. 6, Kraków 2005, s. 229-243

R. A. Wójcik Konserwacja archiwalnych czarno-białych materiałów negatywowych na podłożach z estrów celuloxy Praca doktorska pod kierunkiem Prof. Józefa Nykiela Kraków 2013